Alternatieve aanpak voor hervorming Jeugdzorg

Een van mijn overtuigingen is dat alleen maar kritiek leveren te gemakkelijk is; als je kritiek levert moet je het met deugdelijke argumenten onderbouwen en met alternatieven komen. Vorige week heb ik onderbouwde kritiek geleverd op de ‘Transitie Jeugdzorg’, deze week is het alternatief aan de beurt.

Het is een feit van algemene bekendheid dat de jeugdzorg in Nederland één grote puin-hoop is en er dringend de bezem doorheen gehaald moet worden. De overheid wil dat bereiken middels de ‘Transitie Jeugdzorg’, een actie die gedoemd is te mislukken omdat het de werkelijke problemen niet aanpakt; een scenario dus van oude wijn in nieuwe zakken.

Alternatieve aanpak

Op dit moment zijn er diverse organisaties die zich (althans naar eigen zeggen) bezig houden met de belangen van kinderen: onder andere Bureau Jeugdzorg, de William Schrikker Stichting, het Leger des Heils en de Raad voor de Kinderbescherming. Al die instanties spenderen miljoenen aan overheadkosten, daarnaast werkt het inefficiëntie, versnippering en miscommunicatie in de hand.

Ik pleit er dan ook voor om al die afzonderlijke organisaties op te heffen en vervolgens één nieuwe landelijke jeugdzorgorganisatie op te zetten met regionale vestigingen.

Organisatie

Door over te stappen op één organisatie worden al meteen vele miljoenen bespaard: er zijn aanzienlijk minder duurbetaalde managers nodig, het aantal medewerkers op uit-voerend niveau kan omlaag, en daarmee is ook minder huisvesting nodig. Het budget kan dus al meteen flink aangevuld worden door alle overbodig geworden onroerend goed en inventaris te verkopen.

Verdere besparingen kunnen worden bereikt door afscheid te nemen van een typisch Nederlands verschijnsel: een idioot hoog aantal  managers en managementlagen. Een complete directie voor iedere afzonderlijke vestiging met aparte managers voor elke driepersoons afdeling  is overbodig; een kleine directie voor de landelijke organisatie en één manager per regio is voldoende. Plattere organisaties besparen een hoop geld, zijn efficiënter en hebben kortere communicatielijnen.

Personeel

Het grootste kritiekpunt in de jeugdzorg is het personeel: gezinsvoogden worden nou bepaald niet geassocieerd met begrippen als (onder andere) integriteit, deskundigheid en betrouwbaarheid (behalve dan in het propagandamateriaal van de jeugdzorg zelf), en bij de gedragsdeskundigen van de jeugdzorgorganisaties is het nog maar de vraag of ze wel echt bestaan of een verzinsel zijn van de instanties zelf. Klachten gaan in de doofpot, ouders worden gestraft voor het indienen van een klacht, waarheidsvinding wordt beschouwd als een “figuurlijke kettingzaag voor het kind”, en het amateurisme viert hoogtij.

Goede jeugdzorg vereist een multidisciplinaire aanpak; het is dus van vitaal belang dat alle disciplines binnen de nieuwe jeugdzorgorganisatie aanwezig zijn. Dat betekent dat elke regio de beschikking heeft over een team van psychiaters, psychologen, gedrags-deskundigen, pedagogen en andere mensen met verstand van zaken, in plaats van de huidige situatie waarbij niet aan onderzoek wordt gedaan maar gezinsvoogden zich laten leiden door hun “onderbuikgevoelens” en zelf psychiater, psycholoog en gedrags-deskundige spelen met alle rampzalige gevolgen van dien.

Opleiding

Het grootste probleem met opleidingen voor de jeugdzorg is het feit dat die er niet zijn. Gezinsvoogden hebben hooguit een opleiding tot maatschappelijk werker gevolgd, aan-gevuld met een cursus van één weekend waarin ze leren hoe ze standaardformulieren moeten invullen. Dat is natuurlijk volstrekt onvoldoende voor een bedrijfstak waar in de praktijk al vaak gebleken is dat falen letterlijk dodelijk kan zijn.

Kinderen kunnen voor de rest van hun leven beschadigd raken als ze onverhoopt met de jeugdzorg te maken krijgen en niet op professionele wijze geholpen worden. Gezien het belang moet er dan ook een gespecialiseerde opleiding tot jeugdzorgwerker komen op universitair niveau, een opleiding welke dan ook als niet-onderhandelbare functie-eis gaat gelden.

Om verdere schade te beperken is het raadzaam het jeugdzorgwerk met onmiddellijke ingang te laten uitvoeren door multidisciplinaire teams (uit diverse organisaties tot de nieuwe landelijke organisatie een feit is) tot de eerste lichting academisch geschoolde jeugdzorgwerkers afgestudeerd is. Daarnaast is het letterlijk van levensbelang om alle huidige (en veelal incompetente) gezinsvoogden per direct op straat te zetten.

Bij jeugdzorg moet het immers gaan om de rechten en belangen van kinderen, niet om het instandhouden van het ego en riantbetaalde luizenbaantje van de gezinsvoogd.

Uw mening

Wat vind u van dit plan, geachte lezer? Deel uw mening in het reactieveld hieronder!

Dit plan staat niet op zichzelf maar is onderdeel van een door de auteur ontworpen veel groter plan voor de herstructurering van de hulpverlening. De tekst is een samenvatting van het deelplan ‘Jeugdzorg’.